Czy potrzebna jest identyfikacja przewodów?

W pierwszej chwili wydawało mi się, że identyfikacja przewodów jest nie potrzebna. Jednak po głębszym zastanowieniu okazuje się, że wcześniejsze oznaczenie przewodów i gniazd w instalacjach: sieci strukturalnych, telefonicznych, alarmowych lub elektrycznych mogą w przyszłości zaoszczędzić wiele cennego czasu. Poza tym bez jakiegokolwiek oznaczenia przewodów ciężko jest w ogóle rozmieścić je w budynku, jest to wręcz niemożliwe. Główny problem jaki powstaje przy braku oznaczeń jest taki, że chcąc wprowadzić modyfikację musisz znać/pamiętać, który przewód od czego jest i do których gniazd jest doprowadzony. Ewentualnie metodą prób i błędów znaleźć ten odpowiedni.

Treść artykułu

Z życia wzięte

Kiedyś spotkałem się z podobnym problemem chcąc zrobić pomiar sieci LAN w lipcu w firmie X w Trójmieście – oczywiście nadal robimy pomiary. Sytuacja wyglądała mniej więcej tak, że wchodzimy do serwerowni i jest szafa 42RU oraz jedna wielka plątanina kabli (zdjęcie poniżej jest poglądowe). Zazwyczaj na pomiarach jest jedna osoba, która orientuje się w tym co i jak jest połączone w szafie. Niestety zdarzyło się tak, że administrator sieci był nowym pracownikiem, który twierdził że jak przyszedł do pracy to ta szafa już tak wyglądała – przetarte stare oznaczenia, napisane markerem uniemożliwiały prawidłową ich identyfikację. Kompletny brak innych oznaczeń i wiedzy gdzie co jest. Nikt nic nie wie. Współczuje.. Skierowałem swoje działania w kierunku gniazd z nadzieją, że może chociaż tam są jakieś oznaczenia. Niestety o dziwo tam również nie było identyfikacji. No tak – po co to komu, przecież wszystko działało do tej pory – mówiąc to administrator rozłożył ręce. Mimo upałów i pewnych trudności zrobiliśmy pomiar sieci tylko jednego panela krosowego (ang. patch panel) 24 portowego, kosztowało nas to wiele nerwów i sporo czasu gdyż trwało to naprawdę długo z jakieś 2-3h. Administrator biegał po całym 3 piętrowym budynku w poszukiwaniu właściwego gniazda. Bywa też i tak.

Taki sam problem może dotyczyć również pomieszczeń zwanych Open Space – podobnie wyglądają typowe pomieszczenia używane przez telefonie komórkowe, czyli w jednym miejscu jest przykładowo 10 stanowisk i gniazd dostępowych (główne gniazdo w skrzynce w puszczonej w podłogę ma 10 patchcordów, które schowane są w listwach na podłogowych i kanałach). Chcąc wykonać naprawę, wprowadzić modyfikację lub wykonać pomiar sieci w przypadku braku właściwych oznaczeń sytuacja się powtarza. Ostatnio popytałem naszych klientów (instalatorów) jak to wygląda u nich na co dzień i praktyka opisywania kabli markerem jest powszechnie przez nich znana i stosowana.

Wydaje mi się, że każdy kto budował lub buduje dom mógł również spotkać się z podobną sytuacją. Przykładowo: w domu (200m²) instalator położył po 3-4 kable skrętki UTP wychodzące z każdego pokoju, wszystkie kable spotykają się w centrali ulokowanej w piwnicy. Po skończonym remoncie okazuje się, że niektóre gniazda sieciowe nie działają. Dzwonisz do fachowca, że nie wszystko działa jak należy i sugerujesz wykonanie pomiaru sieci LAN w domu. W oczekiwaniu na jego przyjazd zapobiegawczo idziesz do piwnicy obejrzeć usterkę i widzisz 50 nieoznakowanych kabli. Współczuje.. Brak oznaczeń pochłania bezcenny czas. Czy można w ogóle położyć kable bez ich wcześniejszego oznaczenia? Mam nadzieję, że takie sytuacje są sporadyczne i fachowcy przykładają się do swoich prac.

Dlatego uważam, że przy okazji wykonywania paszportyzacji (proces inwentaryzacji zasobów majątku sieciowego) sieci warto również opisywać poszczególne przewody za pomocą etykiet gdyż jest to niezbędne do prawidłowego funkcjonowania systemu okablowania strukturalnego.

Jeżeli już coś robisz rób to jak należy

Tematem identyfikacji/oznaczeń/etykietowania zajmowałem się wcześniej przy okazji omawiania drukarek identyfikacyjnych firmy Panduit: drukarki przenośnej LS8EQ (link) i drukarki stacjonarnej TDP43ME/E (link). Dzisiejszy artykuł dotyczy jednej z wielu dostępnych grup identyfikacji, mianowicie etykiet samoprzylepnych z funkcją samolaminowania się. Historia tych etykiet sięga 1923r., kiedy to Victor E West opatentował taki sposób identyfikacji przewodów (patent). Później przez wiele lat pomysł był modyfikowany (patent), aż do 2001r. kiedy to Panowie z firmy Panduit wymyślili osłonki do światłowodów i wykorzystując do tego etykiety samolaminujące stworzyli coś innowacyjnego (patent).

W skład konstrukcyjny etykiety samolaminującej się wchodzi: część opisowa (występuje w różnej kolorystyce: biała, niebieska, brązowa, zielona, szara, pomarańczowa, fioletowa, czerwona i żółta) oraz wysokiej jakości samoprzylepny przeźroczysty laminat, który zabezpiecza część opisową przed ścieraniem, działaniem wilgoci oraz agresywnych związków chemicznych. W przypadku wyboru tego typu etykiety należy zwrócić uwagę na długość całej etykiety i właściwie dobrać ją do przekroju oraz kategorii przewodu (nieodpowiedni czyt. zbyt mały rozmiar etykiety, spowoduje to że laminat nie pokryje całości opisu, co w konsekwencji spowoduje ścieranie oznaczeń). Właściwy wybór rozmiaru etykiety uzależniony jest od jej długości:

długość 19.1mm (0.75″): do przekroju 18-14 AWG (~1.0mm² – 2.5mm²);
długość 31.8mm (1.25″): do kat. 3 UTP / i przekroju 12-10 AWG (~4.0mm² – 6.0mm²);
długość 38.1mm (1.50″): do kat. 5e UTP / kat. 6 UTP / kat. 6A UTP / kat. 5E FTP / i przekroju 10-6 AWG (~6.0mm² – 16.0mm²);
długość 57.2mm (2.25″): do kat. 6 FTP / kat. 6A UPT / kat. 6A FTP / i przekroju 8-4 AWG (~10.0mm² – 25.0mm²);
długość 101.6mm (4.0″): do przekroju 2-1 AWG (~35.0mm² – 50.0mm²);
długość 165.1mm (6.50″): do przekroju 1/0 – 350 MCM (~70.0mm² – 175.0mm²).

Instrukcja montażu

Założenie etykiety na przewód wymaga pewnej kolejności ruchów. Postaram się to wyjaśnić w możliwie najprostszy sposób:

w pierwszej fazie należy pamiętać o odpowiednim ułożeniu etykiety. Perforacja powinna być skierowana do góry jak poniżej;

aby mieć pewność prawidłowego działania, etykieta powinna być przyłożona prostopadle do kabla, co pozwoli uniknąć nierównego owinięcia. Następnie należy rozpocząć przyklejanie etykiety koniecznie od części perforowanej, która w późniejszej fazie zostanie oderwana (przyklejenie w pierwszej kolejności dolnej części zamiast perforowanej spowoduje jedynie zalaminowanie etykiety, która nie będzie mogła się przesuwać);

kontynuować owijanie etykiety wokół przewodu, aż do skończenia się samoprzylepnego laminatu;

ostatnia faza polega na przekręceniu zdecydowanym ruchem do góry całej etykiety i następnie wystarczy przesunąć oznaczenie wzdłuż przewodu (w lewą lub prawą stronę), ta czynność powinna spowodować zerwanie perforacji. Perforacja powinna pozostać na wcześniej przyklejonym miejscu, w końcowej fazie należy ją usunąć;

w niektórych zastosowaniach pionowych lub przy wysokich wibracjach perforacja może być pozostawiona na przewodzie i być używana jako ogranicznik, co zapobiega niekontrolowanemu przesuwaniu się etykiety.

Sposoby wydruku etykiet samolaminujących się

Etykiety samolaminujące są dostępne w różnych formach wydruku: do opisu ręcznego (przenośny dyspenser), do wydruku w drukarkach termicznych przenośnych LS8EQ (kasety P1), do wydruku w drukarkach stacjonarnych laserowych lub atramentowych (w arkuszach formatu A4) oraz najbardziej profesjonalne do wydruku w drukarkach stacjonarnych termotransferowych (w rolkach):

dyspenser S100X125VARY lub S100X225VARY – w skład wchodzi: marker PFX-0 wraz z wygodnym i poręcznym aplikatorem. Wewnątrz aplikatora jest wymienna rolka etykiet S100X125VAFY lub S100X225VAFY z grupy Self-Laminating. Tworzywo: folia winylowa powlekana klejem (GMV17). Wymiar etykiety: długość 31.8mm (1.25″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Minimalny przekrój przewodu: 3.1mm. Standardowa ilość w opakowaniu 1rol/200szt. lub 1rol/100szt. Dokumentacja techniczna. Link do sklepu.

kasety P1 do drukarki przenośnej LS8EQ S100X125VAC – etykiety opisowe samolaminujące z grupy Self-Laminating. Wymiar: długość 31.8mm (1.25″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Maksymalny przekrój przewodu: 12AWG – 10AWG (4.0mm² – 6.0mm²). Tworzywo: folia winylowa powlekana klejem (GMV17). Kolor: biały. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt/1kaseta/225szt. Dokumentacja techniczna. Przy zakupie tej wersji etykiet należy pamiętać o sprawdzeniu terminu ważności na kartoniku kasety, gdyż przestarzałe etykiety mogą słabiej się zaklejać.

rolki do drukarek termotransferowych S100X125VATY takich jak drukarka TDP43ME (do Zebry też pasują) – etykiety opisowe samolaminujące z grupy Self-Laminating. Wymiar: długość 31.8mm (1.25″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Maksymalny przekrój przewodu: 12AWG – 10AWG (4.0mm² – 6.0mm²). Tworzywo: folia winylowa powlekana klejem (GMV17). Kolor: biały. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt/1rolka/5000szt. Ilość etykiet w rzędzie: 4szt. Dokumentacja techniczna.

arkusze A4 do drukarek laserowych i atramentowych S100X150YAJ – najchętniej kupowany model etykiet samolaminujących wśród firm przemysłowych. Wymiar: długość 38.1mm (1.50″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Maksymalny przekrój przewodu: 10AWG – 6AWG (6.0mm² – 16.0mm²). Minimalny przekrój przewodu: 4.0mm. Kolorystyka: YA-biały, YB-niebieski, YC-brązowy, YD-zielony, YE-szary, YF-pomarańczowy, YG-fioletowy, YH-czerwony, YI-żółty. Tworzywo: folia winylowa powlekana klejem (GMV17). Standardowa ilość w opakowaniu 1szt/1op./2500szt. Ilość etykiet w rzędzie: 7szt. Ilość etykiet na arkuszu: 42szt. Dokumentacja techniczna.

Identyfikacja przewodów za pomocą etykiet samolaminujących z grupy Turn-Tell

Interesującym pomysłem okazało się opatentowanie etykiet samolaminujących Turn-Tell. Główna różnica między tym modelem a zwykłymi oznaczeniami polega na tym, że etykiety standardowe przyklejają się do przewodu na stałe, a etykiety Turn-Tell są ruchome na kablu i można je dowolnie obracać.

Zalety etykiet Turn-Tell:

poprawiają widoczność i czytelność;
ulepszają umiejscowienie;
zwiększają estetykę poprzez jednolite rozmieszczenie oznaczeń;
jako instalator oszczędzasz swój czas dzięki możliwości zmiany położenia etykiety po ułożeniu drutu / kabla i tuż po przycięciu go do odpowiedniej długości w celu zakończenia modułem.

Etykiety samolaminujące się z grupy Turn-Tell umożliwiają swobodne, nieskończone obracanie ich na przewodzie. Idealnie nadają się do w zastosowaniach o dużej gęstości lub ograniczonych przestrzeniach szafy rack w centrach danych, automatyce przemysłowej czy innych infrastrukturach okablowania strukturalnego.

kasety P1 do drukarek przenośnych: R100X150V1C – końcówka symbolu produktu literka „C” oznacza kasety do drukarki przenośnej. Wymiar etykiety: długość 38.1mm (1.5″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Kolorystyka: V1-biały, V2-niebieski, V3-zielony, V7-czerwony, V8-żółty. Tworzywo: Vinyl (GMH6). Kompatybilne z kategorią: kat. 5e/6/6A UTP i kat. 5e FTP. Obsługiwany przekrój: 6mm² – 16mm²(10-6 AWG). Standardowa ilość w opakowaniu: 1szt/1kaseta/100szt. Dokumentacja techniczna. Specyfikacja techniczna.

rolki do drukarek termotransferowych: R100X150V1T – literka „T” w symbolu oznacza rolkę do stosowania w drukarkach termotransferowych. Wymiar etykiety: długość 38.1mm (1.5″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Kolorystyka: V1-biały, V2-niebieski, V3-zielony, V7-czerwony, V8-żółty. Tworzywo: Vinyl (GMH6). Kompatybilne z kategorią: kat. 5e/6/6A UTP i kat. 5e FTP. Obsługiwany przekrój: 6mm² – 16mm²(10-6 AWG). Standardowa ilość w opakowaniu: 1szt/1rolka/2500szt/4szt w rzędzie. Dokumentacja techniczna. Specyfikacja techniczna.

arkusze A4 do drukarek laserowych i atramentowych R100x150X1J – literka „J” w symbolu oznacza arkusze do stosowania w drukarkach laserowych lub atramentowych. Wymiar etykiety: długość 38.1mm (1.5″) / szerokość 25.4mm (1.0″). Kolorystyka: X1-biały, X2-niebieski, X3-zielony, X7-czerwony, X8-żółty. Tworzywo: Vinyl (GMH6). Kompatybilne z kategorią: kat. 5e/6/6A UTP i kat. 5e FTP. Obsługiwany przekrój: 6mm² – 16mm²(10-6 AWG). Standardowa ilość w opakowaniu: 1szt/1op/1000szt/24szt_na_arkusz/6szt w rzędzie. Zgodne z RoHs (2011/65/EU). Dokumentacja techniczna. Specyfikacja techniczna.

Zastosowanie:

centra danych (ang. data center) – szafy serwerowe, szafy telekomunikacyjne;
automatyka przemysłowa (ang. industrial automation) – szafy sterownicze, rozdzielnie elektryczne;
ogólne zastosowania w okablowaniu strukturalnym – skrzynki mieszkaniowe, puszki wpuszczane.