„Samo wyłączenie lub odłączenie sprzętu nie wystarczy … System Lockout / Tagout gwarantuje pracownikom bezpieczeństwo, uniemożliwiając działanie urządzeń. Pamiętaj, przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa BHP, OSHA i STOSUJ BLOKADY!”

• Blokady LockOut
• Ogólne zalety stosowania blokad firmy Panduit
• Uniwersalne blokady wyłączników elektrycznych
• Blokady zaworów hydraulicznych i pneumatycznych
• Kłódki bezpieczeństwa
• Przydatne linki

   Zawody wykonywane przez elektryków, konserwatorów, serwisantów, robotyków lub automatów wymagają od nich skrupulatności i ogromnej wiedzy m.in na temat bezpieczeństwa w trakcie wykonywania prac (serwisu, naprawy bądź konserwacji maszyny lub urządzenia). Wielokrotnie narażają się na utratę własnego życia, gdyż samo wyłączenie maszyny nie gwarantuje jej unieruchomienia. Artykuł kieruję właśnie do tych osób i zajmę się omówieniem blokad z grupy LockOut systemu bezpieczeństwa LOTO (ang. LockOut TagOut) firmy Panduit, które mogą przyczynić się do poprawy własnego bezpieczeństwa w trakcie wykonywania tego typu czynności. Jeżeli interesuje Cię ogólne pojęcie o systemie LOTO to w poprzednim artykule wyjaśniłem jego zasady, funkcjonalność i zagrożenia występujące m.in. na halach produkcyjnych.

Kwestie bezpieczeństwa i związane z tym ryzyko wielokrotnie poruszane są na szkoleniach BHP, które uczulają pracowników na zagrożenia występujące w zakładzie pracy. Ale czy ktoś informuje właścicieli fabryk, hal produkcyjnych lub armatorów stoczniowych (zgodnie z konwencją SOLAS i dyrektywą MED dotycząca certyfikacji wyposażenia morskiego) o możliwościach łatwego zabezpieczenia prac serwisowych np. elektryka lub konserwatora? Czuję się zobligowany żeby Was o tym poinformować. Ilość sytuacji niebezpiecznych występujących w trakcie napraw można zmniejszyć i to w bardzo prosty sposób – stosując jedną z dwóch głównych grup zabezpieczeń systemu LOTO:

• LockOut – zabezpieczenia polegające na odcięciu energii i zablokowaniu jej samoczynnego bądź przypadkowego uruchomienia;
• TagOut – zabezpieczenie w formie zawieszki (występujące jako znak ostrzegawczy, znacznik, taśma, specyficzny kolor lub sposób mocowania) informujące o ewentualnych działaniach eksploatacyjnych lub o tymczasowym wyłączeniu urządzenia;

Celem właściwego nadzoru i weryfikacji procesów związanych z procedurami bezpieczeństwa LOTO należy wyznaczyć koordynatora, który będzie monitorował, przeprowadzał przeglądy i audyty systemu co w późniejszym czasie daje nadzieję na ich sprawne funkcjonowanie i doskonalenie.

Blokady Lockout

Termin LockOut oznacza celowe działanie polegające na odłączeniu energii zasilającej urządzenie lub maszynę, dzięki czemu serwisowana (naprawiana) maszyna lub urządzenie jest unieruchomiona do czasu jej odblokowania. Stosowanie odpowiedniej blokady związane jest z energią jaką wytwarza serwisowana maszyna. Zablokowanie niebezpiecznej energii wymaga specjalnych urządzeń uniemożliwiających włączenie zasilania maszyny, poniżej najczęściej stosowane grupy blokad:

• systemy blokowania uchwytu wyłącznika elektrycznego;
• osłony blokujące wtyczki przewodu zasilającego;
• pokrywa blokująca przycisk szafy sterowniczej;
• blokady układów pneumatycznych i hydraulicznych;
• blokady zagrożeń mechanicznych;
• blokady zagrożeń chemicznych;
• wielokrotne blokady klamrowe;
• łańcuchy;
• kłódki bezpieczeństwa.

Blokady zakładają i zdejmują osoby do tego upoważnione lub specjalnie przeszkolone.

Ogólne zalety stosowania blokad firmy Panduit

1. Stosowanie blokad od jednego producenta gwarantuje to, że spełniają one wszystkie niezbędne normy wymagane przy bezpieczeństwie w miejscu pracy (zgodność ze standardem OSHA 1910.147).
2. Opatentowana budowa blokad „bez narzędziowych” umożliwia szybkie i łatwe odseparowanie energii bez konieczności używania dodatkowych narzędzi (typu śrubokręt).
3. Siła mocowania blokad zapobiega ponownemu włączeniu wyłącznika w celu bezpiecznego przeprowadzenia konserwacji lub serwisu.
4. Uniwersalny kształt blokad obsługuje zarówno wyłączniki jednofazowe jak i wielofazowe co gwarantuje skuteczne blokowanie większości wyłączników również tych prądowych w obiekcie.
5. Wytrzymała konstrukcja z Nylonu (wypełnionego w 33% szkłem) oraz stali nierdzewnej (303) zapewnia niezawodną pracę, trwałość i odporność na korozję. Idealne do zastosowań w warunkach przemysłowych i wymagających (ang. harsh).
6. Zajmują mało miejsca, są poręczne, lekkie i wygodne w transporcie.
7. Blokady można dowolnie łączyć za pomocą kłódek.

Uniwersalne blokady wyłączników elektrycznych

Firma Panduit stając na czele problemów związanych z właściwym zablokowaniem energii elektrycznej posiada wysokiej jakości urządzenia blokujące bezpieczniki prądowe płaskie (tzw. wyłączniki instalacyjne nadprądowe) jedno- i wielobiegunowe typu S (esy) i inne, montowane najczęściej na szynie DIN TH35 do różnych zastosowań. Zapewniają one pełną izolację źródła energii elektrycznej zwiększając bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Systemy blokowania uchwytów wyłączników prądowych (takich firm jak: ABB, ETI, Hager, Legrand, itp.) stanowią część obszernej linii urządzeń bezpieczeństwa systemu LOTO. Zaprojektowane przez firmę Panduit w celu ochrony pracowników, przed ryzykiem związanym ze wszystkimi rodzajami niebezpiecznych energii. Zapobiegają ponownemu włączeniu wyłącznika elektrycznego. Jednocześnie spełniają ogólne przepisy i wymogi bezpieczeństwa takie jak OSHA 1910.147 (ang. Occupational Safety and Health Administration).

• 

• 

• 

• 

Jeden model blokady pasuje do wielu rodzajów wyłączników. Zablokowanie dotyczy jednego obwodu bez konieczności blokowania całego panelu. Blokady dostępne są w dwóch wersjach: blokady bez narzędziowe „no-tool” ze śrubą z mechanizmem kolankowym oraz blokady ze śrubą bez mechanizmu kolankowego. Dzięki takim wariancie konstrukcji, instalacja nie wymaga użycia śrubokręta, ani żadnych dodatkowych narzędzi. Możliwie najprostsza konstrukcja powoduje, że montaż jest bardzo szybki i łatwy. Wystarczy ustawić wyłącznik w pozycji „off”, nałożyć na niego blokadę, dokręcić śrubę, zgiąć ją w kolanku i założyć kłódkę. Poniżej najpopularniejsze modele tego typu blokad:

• PSL-MCB – wersja wymagająca użycia śrubokręta do blokady uchwytu wyłącznika jednobiegunowego elektrycznego (ang. Miniature Circuit Breaker Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Maksymalna szerokość uchwytu wyłącznika: 7.5mm (0.295″). Wymiar: wysokość 27.94mm (1.1″) / szerokość 44.45mm (1.75″) / grubość 10.16mm (0.4″). Temperatura pracy: -40°C (-40°F) – 121°C (250°F). Tworzywo: poliwęglan i stal nierdzewna 303. Doskonała odporność chemiczna: kwas siarkowy (ang. sulfuric acid), kwas chlorowodorowy (ang. hydrocholoric acid), wodorotlenek sodu (ang. sodium hydroxide), metyloetyloketon (ang. methyl ethyl keton), aceton (ang. acetone), trichloroetan, metanol, ipa, ASTM#3 olej, SAE 20 olej, alconox, toluen (ang. toluene), mineral spirits, kwas octowy (ang. glacial acetic acid), olej napędowy (ang. diesel fule), heptan (ang. heptane), cellosolve acetate, amoniak (ang. ammonia), terpentyna (ang. turpentine), nafta oczyszczona (ang. kerosene), woda (ang. water), benzyna (ang. gasoline). Zastosowanie: wewnątrz/na zewnątrz. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna. (patent)

• PSL-MCBNT – wersja bez narzędziowa „no-tool” blokująca uchwyt wyłącznika jednobiegunowego elektrycznego (ang. Miniature Circuit Breaker Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Wymiar: wysokość 27.94mm (1.1″) / szerokość 48.26mm (1.90″) / grubość 10.16mm (0.4″). Temperatura pracy: -40°C (-40°F) – 121°C (250°F). Maksymalna szerokość uchwytu wyłącznika: 7.5mm (0.295″). Tworzywo: poliwęglan i stal nierdzewna 303. Doskonała odporność chemiczna: kwas siarkowy (ang. sulfuric acid), kwas chlorowodorowy (ang. hydrocholoric acid), wodorotlenek sodu (ang. sodium hydroxide), metyloetyloketon (ang. methyl ethyl keton), aceton (ang. acetone), trichloroetan, metanol, ipa, ASTM#3 olej, SAE 20 olej, alconox, toluen (ang. toluene), mineral spirits, kwas octowy (ang. glacial acetic acid), olej napędowy (ang. diesel fule), heptan (ang. heptane), cellosolve acetate, amoniak (ang. ammonia), terpentyna (ang. turpentine), nafta oczyszczona (ang. kerosene), woda (ang. water), benzyna (ang. gasoline). Zastosowanie: wewnątrz/na zewnątrz. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna. (patent)

• 

• 

• PSL-CB – wersja wymagająca użycia śrubokręta do uniwersalnej blokady uchwytu wyłączników jedno- i wielobiegunowych (ang. Universal Circuit Breaker Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Wymiar: wysokość 25.4mm (1.0″) / szerokość 52.08mm (2.05″) / grubość 19.05mm (0.75″). Maksymalny wymiar uchwytu wyłącznika: wysokość 7.6mm (0.3″) – 15.2mm (0.6″) / grubość 6.6mm (0.25″) – 11.2mm (0.44″). Tworzywo: poliwęglan i stal nierdzewna 303. Waga: 10g. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.
  

• 

• 

• PSL-CBNT – uniwersalna bez narzędziowa „no-tool” blokada uchwytu wyłącznika elektrycznego (ang. Universal Circuit Breaker Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Wymiar: wysokość 25.4mm (1.0″) / szerokość 52.08mm (2.05″) / grubość 19.05mm (0.75″). Maksymalny wymiar uchwytu wyłącznika: wysokość 7.6mm (0.3″) – 15.2mm (0.6″) / grubość 4.1mm (0.16″) – 8.9mm (0.35″). Tworzywo: poliwęglan i stal nierdzewna 303. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• PSL-CBL – szeroka bez narzędziowa „no-tool” blokada uchwytu wyłącznika instalacyjnego (ang. Large Handle Circuit Breaker Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Maksymalny wymiar uchwytu wyłącznika: grubość 20.3mm (0.8″) / szerokość 76.2mm (3.0″). Tworzywo: poliwęglan i stal nierdzewna 303, co zapewnia prawidłową funkcjonalność nawet w trudnych warunkach. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• PSL-PCB – wersja wymagająca użycia śrubokręta do blokady PowerLOK (ang. PowerLOK™ Circuit Breaker Lockout Devices) uchwytu wyłącznika elektrycznego jedno- lub wielobiegunowego z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Konstrukcja blokady została zaprojektowana z myślą o doskonałym dopasowaniu do uchwytu wyłącznika. Dwuczęściowa konstrukcja, metalowe styki na szczękach blokady gwarantują doskonałą siłę zacisku co dodatkowo zwiększa odporność na zrywanie. Wyniki testów dotyczących siły zrywania blokady wskazują że ten typ blokad ma ponad 3-krotnnie większą odporność na zrywanie niż produkty konkurencji stosowane w tych samych warunkach. Maksymalna szerokość uchwytu wyłącznika: 3.97mm (0.55″). Wymiar: szerokość 18.8mm (0.74″) / wysokość 56.97mm (2.24″). Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Tworzywo: Nylon wypełniony szkłem. Dokumentacja techniczna. Pasujące grupy kłódek: PSL-7, PSL-8.

• 

• 

• PSL-PCBNT – bez narzędziowa „no-tool” blokada PowerLOK (ang. PowerLOK™ Circuit Breaker Lockout Devices) uchwytu wyłącznika elektrycznego jedno- lub wielobiegunowego z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). (patent z 2012r.). Maksymalna szerokość uchwytu wyłącznika: 3.97mm (0.55″). Wymiar: szerokość 18.8mm (0.74″) / wysokość 56.97mm (2.24″). Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Tworzywo: nylon wypełniony szkłem. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• PSL-1003 – plastikowa pokrywa blokująca przycisk alarmowy „push/pull” (ang. Lockout Push button Cover) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Właściwości: bezołowiowy, zgodny z RoHs. Dostępny w średnicy: 22.5mm i 30.0 mm (PSL-1004). Kolor: przeźroczysty. Tworzywo: poliwęglan i pierścień z aluminium. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Broszura (strona 69).

• 

• 

• PSL-CL480 – blokada wtyczki kabla zasilającego 240-480V z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Wymiar wewnętrzny: długość 177.8mm (7.0”) / szerokość 83.0mm (3.25”) / wysokość 83.0mm (3.25”). Tworzywo: poliwęglan. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

Blokady zaworów hydraulicznych i pneumatycznych

• PSL-PEL – blokada zaworów pneumatycznych (ang. Pneumatic Energy Lockout Device) występujących w energetyce z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Wymiar: średnica całej blokady 88.9mm (3.5″). Obsługiwane średnice zaworów: 6.71mm (0.26″), 8.89mm (0.35″), 10.16mm (0.4″), 12.19mm (0.48″), 14.73mm (0.58″). Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• PSL-V2A – blokada zaworów hydraulicznych, pneumatycznych i chemicznych (ang. Gate Valve Lockout) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Przystosowane do zaworów o średnicy: od 25.4mm (1.00”) do 330.2mm (13.0”). Tworzywo: polipropylen. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• 

• PSL-BV1 – rozsuwana blokada do kulowych zaworów regulacyjnych chemicznych (ang. Ball Valve Lockout) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana kłódką (kupowaną oddzielnie). Przystosowane do zaworów o średnicy: od 6.4mm (0.25”) do 203.2mm (8.0”). Tworzywo: polipropylen. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• 

• PSL-MLD (PSL-MLDC + PSL-MLDH-X) – klamra stalowa blokująca z linką w powłoce winylowej (ang. Multiple Lockout Device) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO zabezpieczana nawet do 6 kłódek (kupowane oddzielnie). Temperatura pracy: klamry 185°C, linki: 180°C. Wymiar: długość linki 1.8m (6.0′). Tworzywo: stal galwanizowana i osłona z Vinylu. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• PSL-1 – stalowa blokada klamrowa z nakładającymi się zakładkami (ang. Hasps Multiple Lockout Device) wykorzystywana jako blokada z maksymalnie 6 kłódkami (kupowanymi oddzielnie). Konieczność zabezpieczenia źródła energii przez kilka osób (wymagana autoryzacja dostępu do źródła przez osoby trzecie, np. poprzez kłódki dostępowe konserwatora i kierownika produkcji). Tworzywo: stal i PVC (w dotyku przyjemny silikon). Wymiar: długość 114.3mm (4.5″) / szerokość 38.1 (1.5″). Średnica szczęki: wewnętrzna 25.4mm (1.0″) / zewnętrzna 38.1mm (1.5″). Temperatura pracy: -40°C do 60°C. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna. Model PSL-1A – bez nakładających się zakładek.

• 

• 

• PSL-20SWCA – kompletna tablica z blokadami na 20 osób (ang. Lockout Station With Components) z grupy Lockout systemu bezpieczeństwa LOTO. Wymiar tablicy: wysokość 584.2mm (23.0″) / szerokość 584.2mm (23.0″). Tworzywo: Poliwęglan lity (ang. lexan). Zestaw zawiera: 20 x PSL-8, 6 x PSL-1.5, 25 x PVT-98, 25 x PVT-41. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt/1kpl. Dokumentacja technicza.

• 

• 

Kłódki bezpieczeństwa

    Oprócz dotychczas opisanych systemów blokad firma Panduit posiada również kłódki bezpieczeństwa, bez których powyższe zabezpieczenia nie miałyby sensu. Charakteryzują je różne właściwości, które oferują szerokie spectrum rozwiązań w różnych zastosowaniach:

• dielektryczna konstrukcja (nie przewodzą prądu);
• zabezpieczenie klucza (przy otwartej kłódce nie ma możliwości wyjęcia kluczyka, zabezpiecza to przed jego zgubieniem);
• identyfikacja (bogata kolorystyka umożliwia dodatkową identyfikację kłódki przypisaną do konkretnego pracownika).

    Kłódki bezpieczeństwa firmy Panduit różnią się od konkurencji przede wszystkim funkcją z wieloma wariantami przypisania klucza do kłódki:

• do każdej 1 kłódki przypisany jest 1 unikatowy klucz – pracownicy;
• do grupy kilku kłódek przypisany jest 1 unikatowy klucz (ang. Keyed – alike) – konserwator lub serwisant;
• do każdej 1 kłódki przypisany jest 1 unikatowy klucz + dodatkowo jest 1 unikatowy klucz przypisany do grupy tych kilku kłódek (ang. Master Keyed) – pracownicy + konserwator;
• do każdej grupy kilku kłódek przypisany jest 1 unikatowy klucz + dodatkowo jest 1 unikatowy klucz przypisany do wszystkich tych grup kłódek – konserwator + kierownik produkcji.

W celu zamówienia kłódek w takich systemach należy skontaktować się z dystrybutorem (może być ze mną: daniel@mkelektronik.pl).

• 

• 

• PSL-8 (krótka), PSL-8-LB (długa) – kłódka blokująca (ang. Safety Lockout Padlock), w której korpus (aluminiowy) i klamra (stal pokryta winylem) nie przewodzą prądu (ang. Non-Conductive Safety Padlock), co zabezpiecza przed porażeniem elektrycznym. Właściwość zatrzymania klucza, zabezpiecza kłódkę przed utratą klucza, gdy jest otwarta. Kolorystyka: 8 różnych kolorów w celu szybszej identyfikacji wizualnej (czerwone, czarne, niebieskie, zielone, pomarańczowe, żółte, fioletowe i brązowe). Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

• 

• 

• 

• PSL-7 (krótka), PSL-7-LS (długa) – kłódka blokująca (ang. Safety Lockout Padlock). Aluminiowa konstrukcja korpusu zapewnia ochronę przed korozją w trudnych warunkach. Wymiar: wysokość 67.1mm (2.64″) / szerokość 38.1mm (1.5″). Tworzywo: Anodowane aluminium (ang. Anodized Aluminum) i Stal. Kolorystyka: 8 różnych kolorów (czerwona, niebieska, czarna, zielona, pomarańczowa, żółta, brązowa, fioletowa) korpusu przyśpiesza identyfikację wizualną. Standardowa ilość w opakowaniu 1szt. Dokumentacja techniczna.

Przydatne linki:

• Broszura „Industrial Safety Solutions” (link);
• Broszura dot. kłódek (link), strona firmy Panduit z grupą kłódek (link);
• Strona firmy Panduit z blokadami Lockout (link);
• Strona sklepu MK Elektronik z blokadami PSL (link);
• Nowy system VeriSafe firmy Panduit odcinający zasilanie w szafie sterowniczej (link)(film);
• Co zalicza się do wyposażenia morskiego (link);
• Film instruktażowy podsumowujący użycie systemu LOTO:

Dane przedstawione w artykule odpowiadają stanowi mojej wiedzy i mają na celu poinformować o naszych wyrobach i możliwości ich zastosowania.